ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ 1946 ΔΙΕΞΑΓΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΕΣ
ΕΚΛΟΓΕΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΘΕΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Οι εθνικές εκλογές βιας και νοθειας της 31ης Μαρτίου
1946 ήταν οι πρώτες εκλογές στη χώρα μας, μετά το 1936. Είχαν μεσολαβήσει η
δικτατορία Μεταξά, το έπος του 1940, η Κατοχή, η Αντίσταση, η Απελευθέρωση, τα
Δεκεμβριανά και η Συμφωνία της Βάρκιζας. Αποδείχτηκαν μοιραίες, επειδή η Αγγλια
και ο Τσωρτσιλ ειχε διακηρυξει ότι θελει να καταστρεψει το αριστερο κινημα στην
Ελλαδα που είναι πλειοψηφικο και αυτό σηματοδότησε την έναρξη του εμφυλίου
πολέμου, ουσιαστικα της ξενης αγγλικης ιμπεριαλιστικης επεμβασης που μετα εγινε
αμερικανικη, οι επιπτώσεις του οποίας ταλαιπώρησαν τη χώρα για τα επόμενα
τριάντα χρόνια.
Στις αρχές του 1946 την Ελλάδα κυβερνά ο κεντρώος
Θεμιστοκλής Σοφούλης. Με την προτροπή των Άγγλων προκηρύσσει εκλογές για τις 31
Μαρτίου. Τα ΕΑΜικά κόμματα που συμμετεχει και το ΚΚΕ, και οι προοδευτικοί
φιλελεύθεροι υπό τον Γεώργιο Καφαντάρη, αντιδρούν. Ζητούν δίμηνη αναβολή και
εγγυήσεις, επειδή θεωρούν τις εκλογές σημαδεμένες υπέρ της δεξιάς, η οποία είχε
εξαπολύσει ένα κύμα «λευκής τρομοκρατίας» στη χώρα, μετά τη Συμφωνία της
Βάρκιζας και τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ. Στο στόχαστρο των ακροδεξιών
παραστρατιωτικων κυβερνητικων ομάδων ήταν όχι μόνο οι αριστεροί πολίτες, αλλά
και οι κεντρώοι αντιμοναρχικοί.
Δεν εισακούονται και τελικά το ΚΚΕ, που ακομα δεν εχει
αποφασισει την ένοπλη κατάληψη της εξουσίας, παρα την βια και την τρομοκρατια
που εχει εξαπολυθει, και η κεντροαριστερά, θα ανακοινώσουν αποχή από τις
εκλογές. Στις εκλογές θα λάβουν μέρος μόνο δεξιοί και κεντρώοι δεξιοι πολιτικοί
σχηματισμοί. Οι παλιοί αντίπαλοι της προπολεμικής περιόδου είναι παρόντες, αλλά
κάτω από διαφορετικές συνθήκες. Το φιλομοναρχικό Λαϊκό Κόμμα, συμπαγές και
ενωμένο, αποτελεί τον άξονα της δεξιάς συμμαχίας, ενώ το Κόμμα των
Φιλελευθέρων, που ίδρυσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, είναι διασπασμένο σε έξι
τμήματα (Κόμμα Εθνικών Φιλελευθέρων με επικεφαλης τον ακροδεξιο πραξικοπηματια
Στυλιανο Γονατα, Μεταρρυθμιστικόν Κόμμα με τον Απ. Αλεξανδρη, Κόμμα Βενιζελικών
Φιλευθέρων με τον Σοφοκλη Βενιζελο, Δημοκρατικόν Σοσιαλιστικόν Κόμμα με τον
Γεωργιο Παπανδρεου, Κόμμα των Φιλελευθέρων με τον Θεμιστοκλη Σοφουλη και οι
Προοδευτικοι Φιλελεύθεροι του Καφαντάρη που απέχουν). Το πρωί της 31ης Μαρτίου
οι ψηφοφόροι πηγαίνουν στις κάλπες με το άγγελμα ότι τα ξημερώματα κομμουνιστές
αντάρτες υπό τον Καπετάν Μπαρούτα επιτέθηκαν στο Σταθμό Χωροφυλακής Λιτοχώρου,
από μονοι τους, δινοντας απαντηση στην τρομοκρατια, παρακουωντας την διαταγη
του Ζαχαριαδη. Κατά τη συμπλοκή σκοτώθηκαν 9 χωροφύλακες και 2 στρατιώτες, που
συμμετείχαν στη φρουρά των εκλογικών τμημάτων. Η επίθεση αυτή θεωρείται από
πολλούς ως το προοίμιο του Εμφυλίου Πολέμου.
Οι εκλογές θα γίνουν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, με
αναλογικό εκλογικό σύστημα και θα τις κερδίσει η δεξιά και βασιλόφρων παραταξη
«Λαικο Κομμα» με 153 εδρες στις 354 του κοινοβουλιου.
To Λαικο Κομμα κατεβηκε στις εκλογες με την «Ηνωμενη
Παραταξη Εθνικοφρονων» μαζι με τους «Εθνικους Φιλελευθερους» του Σ. Γονατα και
το «Μεταρρυθμιστικο» του Α. Αλεξανδρη το κομμα του Ι. Θεοτοκη και το κομμα του
Π. Μαυρομιχαλη. Η «Ηνωμενη Παραταξη Εθνικοφρονων» πηρε 206 εδρες στις εκλογες,
και αμεσως μετα διασπστηκε οσα και τα κομματα της.
Οι τρεις κεντρώοι σχηματισμοι πηραν, οι «Εθνικοι
Φιλελευθεροι» 34 εδρες το «Κόμμα των Φιλελευθέρων» 48 εδρες, οι
ακροδεξιοι «Βενιζελικοι Φιλελευθεροι» 31 εδρες, το «Δημοκρατικο Σοσιαλιστικο»
27 εδρες, και το ακροδεξιο "Μεταρρυθμιστικο" 5 εδρες.
Αλλα κομματα που κατεβηκαν στις εκλογες και μπηκαν στη
βουλη ηταν, το Εθνικο Κομμα του Ναπολεοντα Ζερβα που πηρε 20 εδρες, οι Ενωση
Εθνικοφρονων του Θεοδ. Τουρκοβασιλη που ηταν συνεργατης του Γερμανων ναζι που
πηρε 9 εδρες, το Εθνικο Ενωτικο Κομμα του Παναγιωτη Κανελλοπουλου που πηρε 7
εδρες, και 20 ανεξαρτητοι εθνικοφρονες.
Όσον αφορά στο ποσοστό της αποχής, που πρέπει να
θεωρείται «πολιτική», οι απόψεις διίστανται, επειδή δεν ανακοινώθηκε ο αριθμός
των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων: Το ΚΚΕ την ανεβάζει στο 50%, οι παρατηρητές των
Εγγλεζων την κατεβάζουν στο 9,3%. Η αλήθεια πρέπει να βρίσκεται κάπου στη μέση.
Το ΚΚΕ θα θεωρησει μεχρι σημερα (και πολύ σωστα) ότι δεν ηταν εμφυλιος, αλλα ξενη
ιμπεριαλιστικη επεμβαση. Η Βουλή που προέκυψε από τις εκλογές είχε 354 μέλη.
Στήριξε δέκα κεντροδεξιές κυβερνήσεις και πέντε πρωθυπουργούς (Παναγιώτης
Πουλίτσας, Κωνσταντίνος Τσαλδάρης, Δημήτριος Μάξιμος, Θεμιστοκλής Σοφούλης και
Αλέξανδρος Διομήδης) μέχρι το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου.
Τον Ιανουάριο του 1950 θα διαλυθεί και θα προκηρυχθούν
εκλογές για τις 5 Μαρτίου, με απλη αναλογικη, οπου σχηματισε κυβερνηση
συνεργασιας ο κεντρωος Πλαστηρας με την «Εθνικη Πολιτικη Ενωση Κεντρου» (που
πηρε 16,44%) σε συνεργασια με τους Φιλελευθερους του Σοφοκλη Βενιζελου (με
17,24%) και το Σοσιαλιστικο Δημοκρατικο του Γεωργιου Παπανδρεου (με 10,67%). Το
«Λαικο Κομμα» του Κων. Τσαλδαρη πηρε 18,8%.
Στις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946
εξελέγησαν ως βουλευτές πολιτικοί που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στις
κατοπινές εξελίξεις κι έφθασαν μέχρι το αξίωμα του πρωθυπουργού από τα μέσα της
δεκαετίας του '50 έως τις μέρες μας. Πρόκειται για τον Γεώργιο Παπανδρέου
(Δημοκρατικόν Σοσιαλιστικόν Κόμμα), τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο (Εθνικόν
Ενωτικόν Κόμμα), τον Κωνσταντίνο Γ. Καραμανλή (Λαϊκόν Κόμμα) και τον νεότερο
όλων, Κωνσταντίνο Μητσοτάκη (Κόμμα Βενιζελικών Φιλελευθέρων).
