Είναι η Ουκρανία κάτι περισσότερο από μια
«αλλαγή καθεστώτος»;
του Ray McGovern (*) (*) Ο Ray McGovern
δουλεύει στο «Πείτε τη Λέξη» (Tell the Word), το εκδοτικό σκέλος της
οικουμενικής Εκκλησίας του Σωτήρος στο εσωτερικό της πόλης Ουάσιγκτον. Τα
πτυχία του είναι στα ρωσικά και ήταν αναλυτής της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής
την πρώτη δεκαετία της 27χρονης καριέρας του στη CIA. Είναι τώρα στην
Διευθύνουσα Ομάδα Βετεράνων Επαγγελματιών Νοημοσύνης για τη Λογική (VIPS) .
Αυτό το άρθρο αρχικά εμφανίστηκε στο consortiumnews.com και αναδημοσιεύθηκε με
την άδεια του συγγραφέα
Είναι η «αλλαγή καθεστώτος» στην Ουκρανία η
γέφυρα για κάτι περισσότερο για τους νεοσυντηρητικούς «μετατροπείς καθεστώτων»
της Επίσημης Ουάσιγκτον και των ημιμαθών συμμάχων τους πουν έχουν την «ευθύνη
να προστατεύουν» {«responsibility-to-protect» (R2P)} στην κυβέρνηση Ομπάμα; Την
έχουν ξεπεράσει επικίνδυνα υποδαυλίζοντας το πραξικόπημα που ανέτρεψε τον
νόμιμα εκλεγμένο πρόεδρο της Ουκρανίας Βίκτορα Γιανουκόβιτς;Ο Ρώσος πρόεδρος
Βλαντιμίρ Πούτιν είπε ένα ξεκάθαρο «ναι» στα ερωτήματα αυτά - με πράξεις και
όχι με λόγια. Το μήνυμά του είναι σαφές: «Κάντε πίσω από τα πλησιέστερα σύνορά
μας!».Η Μόσχα ανακοίνωσε το Σάββατο ότι το κοινοβούλιο της Ρωσίας ενέκρινε το
αίτημα του Πούτιν και του έδωσε την άδεια να χρησιμοποιήσει τις ένοπλες
δυνάμεις της Ρωσίας «στο έδαφος της Ουκρανίας, εν αναμονή της εξομάλυνσης της
κοινωνικοπολιτικής κατάστασης στη χώρα αυτή».Ο ίδιος ο Πούτιν χαρακτήρισε την
κίνηση αυτή ως αναγκαία για την προστασία των Ρώσων και το στρατιωτικό
προσωπικό που σταθμεύει στην Κριμαία στη νότια Ουκρανία, όπου βρίσκεται ο
ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας και άλλες βασικές στρατιωτικές
εγκαταστάσεις. Αλλά δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι το ρωσικό κοινοβούλιο έχει
περιορίσει τη χρήση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στην Κριμαία.Εκτός κι αν ο
Ομπάμα στερείται παντελώς από συμβούλους που γνωρίζουν κάτι για τη Ρωσία, θα
έπρεπε να είναι «γνωστό – γνωστό» (συγχωρήστε μου το σολοικισμό) ότι οι Ρώσοι
θα αντιδράσουν με αυτόν τον τρόπο σε ένα πραξικόπημα απομάκρυνσης του
Γιανουκόβιτς. Θα έπρεπε να είναι πασιφανές ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει
στρατιωτική δύναμη, αν την κρίνει απαραίτητη, για να αντιμετωπίσει τις
απόπειρες οικονομικής αποπλάνησης και ανατρεπτικής υποκίνησης που θα σύρουν την
Ουκρανία στην τροχιά της Δύσης και τελικά του ΝΑΤΟ.Αυτό ήταν το πιο προβλέψιμο
στην περίπτωση της Ουκρανίας, καθώς ο Πούτιν -αν και μισητό πρόσωπο (noire
bête) στη συντεχνία των Δυτικών μέσων ενημέρωσης – κρατά πολύ δυνατά χαρτιά
στρατηγικής, γεωγραφικά, στρατιωτικά, οικονομικά και πολιτικά.
Σε αντίθεση με την «Άνοιξη της Πράγας» το 1968
Το πλεονέκτημα της Μόσχας δεν ήταν τόσο σαφές
κατά τη διάρκεια της βραχύβιας «Άνοιξης της Πράγας» το 1968, τότε που μια
σπασμωδική απερίσκεπτη ευφορία επικρατούσε στην Ουάσιγκτον και τις πρωτεύουσες
της Δυτικής Ευρώπης. Οι cognoscenti (ΣτΜ: εξειδικευμένοι) ήταν, σε μεγάλο
βαθμό, αυτάρεσκα πεπεισμένοι ότι ο μεταρρυθμιστής Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ θα
μπορούσε να αποσπάσει την Τσεχοσλοβακία από την αγκαλιά της ΕΣΣΔ χωρίς η ρωσική
αρκούδα να μπορέσει να αντιδράσει.Την εποχή που ήμουν αναλυτής της CIA που
περιλάμβανε τη σοβιετική πολιτική προς την Ανατολική Ευρώπη, με εξέπληττε να
βλέπω αναλυτές της Ανατολικής Ευρώπης γεμάτους ενθουσιασμό ο οποίος τυπικά
κατέληγε στη φράση «και οι Σοβιετικοί δεν μπορούν να κάνουν ούτε ένα καταραμένο
πράγμα γι 'αυτό!».Εκείνο το καλοκαίρι μια νέα απόσπαση με βρήκε να συμβουλεύω
τον Διευθυντή του Radio Free Europe τον Ραλφ Γουόλτερ που, σχεδόν μόνος μεταξύ
των συναδέλφων του που είχαν παρόμοια ευφορία, συμμερίστηκε την άποψη μου ότι
τα ρωσικά τανκς θα εισέλθουν αναπόφευκτα στην πλατεία Βένσεσλάους της Πράγας,
όπως έκαναν στα τέλη εκείνου του Αυγούστου.Το παρελθόν δεν είναι πάντα πρόλογος
. Όμως, μου είναι εύκολο να φανταστώ τη χαρτογραφική υπηρεσία του ρωσικού
στρατού να ετοιμάζει δραστήρια χάρτες με τις καλύτερες διαδρομές για τα τανκς προς
την πλατεία Ανεξαρτησίας στο Κίεβο, και ότι πριν να περάσουν πάρα πολλούς
μήνες, οι διοικητές των ρωσικών τανκς μπορεί να λάβουν την εντολή να εισβάλουν,
αν αυτές οι υποδαυλισμένες εκρήξεις βίαιων διαφωνιών στο δυτικό τμήμα της
Ουκρανίας συνεχιστούν για καιρό.Τούτου λεχθέντος, ο Πούτιν έχει πολλά άλλα
χαρτιά να παίξει και το χρόνο για να τα παίξει. Αυτά περιλαμβάνουν το να
καθίσει πίσω και να μην κάνει τίποτα, κόβοντας τις επιδοτήσεις της Ρωσίας στην
Ουκρανία, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο δύσκολο για τους διαδόχους του
Γιανουκόβιτς να αντιμετωπίσουν τις σκληρές πραγματικότητες. Και η Μόσχα έχει
τρόπους για να υπενθυμίσει στην υπόλοιπη Ευρώπη την εξάρτησή της από το ρωσικό
πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.Μια άλλη παρέμβαση
Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ της Πράγας του
1968 και του Κιέβου του 2014. Η επανάσταση «Άνοιξη της Πράγας» υπό την ηγεσία
του Ντούμπτσεκ απολάμβανε τόσο ευρείας αυθόρμητης λαϊκής υποστήριξης που ήταν
δύσκολο για τους Ρώσους ηγέτες Λεονίντ Μπρέζνιεφ και Aλεξέι Κοσίγκιν να
υποστηρίζουν πειστικά ότι ήταν υποκινούμενη από τη Δύση.Δεν είναι έτσι 45 και
πλέον χρόνια αργότερα. Στις αρχές Φεβρουαρίου, καθώς βίαιες διαδηλώσεις
μαινόταν στην ουκρανική πρωτεύουσα του Κιέβου και ο Λευκός Οίκος υποκρινόταν
ουδετερότητά, αξιωματούχοι του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, σύμφωνα με
τα λόγια του Στήβεν Κοέν ομότιμου καθηγητή ρώσικων μελετών του Πανεπιστημίου
της Νέας Υόρκης, «σχεδίαζε πραξικόπημα κατά του εκλεγμένου προέδρου της
Ουκρανίας».Το γνωρίζουμε αυτό χάρη στη νεοσυντηρητική πριμαντόνα Βικτόρια
Νούλαντ, τώρα βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών για ευρωπαϊκές υποθέσεις, η οποία
έδειξε πρόθεση να δώσει νέα διάσταση στον ρόλο των διπλωματών που «σπρώχνουν
κουλουράκια»[1]. Θυμηθείτε τη φωτογραφία που δείχνει τη Νούλαντ σε μια
αλληγορική υπερβατική μεταφορά να βάζει βαθιά το χέρι σε μια μεγάλη πλαστική
σακούλα για να δώσει σε κάθε αντικυβερνητικό διαδηλωτή στην πλατεία ένα
κουλουράκι πριν από το πραξικόπημα..Πιο σημαντικό είναι να θυμηθείτε την
ερασιτεχνική, βάρβαρη χρήση της ανοικτής τηλεφωνικής επικοινωνίας καθώς
σχεδίαζε την αλλαγή καθεστώτος στην Ουκρανία με τον νεοσυντηρητικό συνάδελφό
της, τον Πρεσβευτή των ΗΠΑ Τζέφρι Πιατ. Η χοντροκομμένη αμερικανική παρέμβαση
στις ουκρανικές υποθέσεις μπορεί να φανεί (στην πραγματικότητα, σωστότερα, να
ακουστεί) σε μια συνομιλία που υποκλάπηκε και αναρτήθηκε στο YouTube στις αρχές
Φεβρουαρίου (ΣτΜ: Δείτε τη συνομιλία με ελληνικούς υπότιτλους από τον ΕΑ στο
τέλος του άρθρου).
Ώπα! Είναι ο Γιατς!
Η Νούλαντ καταγράφηκε καθώς έλεγε: . «Ο Γιατς
είναι ο άνθρωπος μας. Έχει οικονομική εμπειρία, κυβερνητική εμπειρία. Είναι ο
άνθρωπος μας, ξέρεις... Ο Γιατς θα χρειαστεί όλη τη βοήθεια που μπορεί να πάρει
για να αποφευχθεί η κατάρρευση του πρώην σοβιετικού κράτους. Τον έχουμε
προειδοποιήσει ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη για αντιλαϊκό κόψιμο των
επιδοτήσεων και των κοινωνικών πληρωμών πριν να μπορέσει η Ουκρανία να
βελτιωθεί». Και μαντέψτε. Η προσωρινή κυβέρνηση που σχηματίστηκε μετά το
πραξικόπημα που σχεδίασε ο άνθρωπος της Νούλαντ ο Γιατς, ο Αρσένι Γιατσενιούκ
είναι ο πρωθυπουργός! Τι τύχη! Ο Γιατς είναι 39 και έχει υπηρετήσει ως
επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, υπουργός Εξωτερικών και υπουργός
οικονομικών. Και, όπως σχεδιάστηκε, ο αναπληρωματικός πρωθυπουργός έχει ήδη
μιλήσει για την επιτακτική ανάγκη για «υπεύθυνη κυβέρνηση» κάποιου πρόθυμου να
πράξει «πολιτική αυτοκτονία», όπως ο ίδιος το έθεσε, με τη λήψη αντιλαϊκών
μέτρων κοινωνικού χαρακτήρα.Η παρέμβαση των ΗΠΑ ήταν τόσο προφανής που στη
διάρκεια μιας βιαστικά προγραμματισμένης συνέντευξης Τύπου του προέδρου Μπαράκ
Ομπάμα για την Ουκρανία, το όνομα του Γιατς φάνηκε να κολλάει στο λαιμό του
Ομπάμα. Προς το τέλος του γραπτών δηλώσεων του, τις οποίες διάβασε κατά λέξη, ο
Πρόεδρος είπε: «Ο Αντιπρόεδρος Μπάιντεν μόλις μίλησε με τον Πρωθυπουργό [ παύση
] - τον πρωθυπουργό της Ουκρανίας για να τον διαβεβαιώσει ότι σε αυτή τη
δύσκολη στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες στηρίζουν τις προσπάθειες της κυβέρνησής
του και υποστηρίζουν την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και δημοκρατικό
μέλλον της Ουκρανίας».
Συνήθως, ο Ομπάμα δεν σκοντάφτει έτσι - ειδικά
όταν διαβάζει ένα κείμενο, και είναι συνήθως αρκετά καλός στην προφορά ξένων
ονομάτων. Ίσως να φοβήθηκε μήπως κάποιος από τη στενογραφική υπηρεσία του
Λευκού Οίκου θα μπορούσε να φωνάξει: «Εννοείς τον άνθρωπό μας, τον Γιατς;». Ο
Ομπάμα αναχώρησε αμέσως μετά την ανάγνωση των προετοιμασμένων δηλώσεών του, μην
αφήνοντας καμία ευκαιρία για μια τέτοια πρόκληση.Τα Δυτικά μέσα ενημέρωσης ήταν
γεμάτα με το μεγάλο ερώτημα: Θα χρησιμοποιήσουν οι Ρώσοι στρατιωτική δύναμη; Η
απάντηση ήρθε γρήγορα, αν και ο Πρόεδρος Ομπάμα επέλεξε την παθητική στάση για
την αντιμετώπιση του ζητήματος, την Παρασκευή.Ρίχνοντας ένα μαντήλι Υπήρχε μια
σουρεαλιστική ποιότητα στις δηλώσεις του προέδρου Ομπάμα, αρκετές ώρες μετά,
όταν τα ρωσικά (ή φιλορωσικά) στρατεύματα πήραν τον έλεγχο των βασικών
αεροδρομίων και άλλων βασικών εγκαταστάσεων στην Κριμαία, η οποία αποτελεί
μέρος της Ουκρανίας, και το έδαφος που βρίσκεται μια μεγάλη ρωσική ναυτική βάση
και άλλα σημαντικές ρωσικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.Ο Ομπάμα αναφέρθηκε μόνο
σε «εκθέσεις των στρατιωτικών κινήσεων από τη Ρωσική Ομοσπονδία στο εσωτερικό
της Ουκρανίας» και σε χαμηλούς τόνους προειδοποίησε ότι «κάθε παραβίαση της
κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας θα είναι εξαιρετικά
αποσταθεροποιητική». Αυτή η παθητική στάση που επέλεξε ο Ομπάμα - αν ήταν
ενδεικτική, ήταν ξεκάθαρα ενδεικτική - δεν πρέπει να μην έγινε αντιληπτή στους
Ρώσους. Ήταν ο Ομπάμα, ο οποίος με τον κατά κανόνα νομικίστικο τρόπο του,
προσπαθεί να τετραγωνίσει τον κύκλο, δίνοντας ένα δωράκι στους νεοσυντηρητικούς
υποστηρικτές της κυβέρνησής του και τους αυλικούς της R2P, με μια άτολμη
έκφραση υποστήριξης για τη νέα – εγκεκριμένη από τη Νούλαντ - κυβέρνηση
(επικαλούμενος τις διαβεβαιώσεις του Μπάιντεν στην παλιά
«ΠώςΤονΛένε/ΓιατςΤονΛένε»[2] γλώσσα) .
Ενώ ο Ομπάμα κολλήσει στην παθητική στάση, ο
πρωθυπουργός Γιατσενιούκ απηύθηνε έκκληση στη Ρωσία να ανακαλέσει τις δυνάμεις
της και «να πάψει να προκαλεί πολιτική και στρατιωτική αντίσταση στην
Ουκρανία».Τα σχόλια του Ομπάμα φαινόταν σχεδόν σχεδιασμένα για να ακουστεί
συγκαταβατικός - πατερναλιστικός, ακόμη και στους Ρώσους . Μόλις από τη δεύτερη
παράγραφο των γραπτών δηλώσεών του Προέδρου υπάρχει μια γραμμή γεμάτη με λέξεις
που ενδέχεται να θεωρηθούν ως μία ανέξοδη προσβολή από τη Μόσχα, μετά από πραξικόπημα.«Έχουμε
κάνει σαφές ότι [Ρώσοι αξιωματούχοι] μπορεί να είναι μέρος μιας προσπάθειας της
διεθνούς κοινότητας να στηρίξει τη σταθερότητα μιας ενωμένης Ουκρανίας να
προχωρά μπροστά, η οποία δεν είναι μόνο προς το συμφέρον του λαού της Ουκρανίας
και της διεθνούς κοινότητας, αλλά και προς το συμφέρον της Ρωσίας».Μέχρι τώρα,
ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει ξεκαθαρίσει στον Υπουργό Εξωτερικών Τζον
Κέρι, τη Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας Σούζαν Ράις και σε άλλα μέλη της κυβέρνησης
Ομπάμα πού βρίσκονται τα συμφέροντά του Κρεμλίνου, και είμαι βέβαιος ότι είναι
ιδιαίτερα ευγνώμων. Ο Πούτιν είναι πιθανό να διαβάσει με μεγαλύτερη σημασία
αυτά τα λόγια του Ομπάμα:«Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα σταθούν δίπλα στη διεθνή
κοινότητα δηλώνοντας ότι θα υπάρξει κόστος για οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση
στην Ουκρανία ... και θα συνεχίσουμε το στενό συντονισμό με τους ευρωπαίους
συμμάχους μας» Ρωγμές στην Ατλαντική Συμμαχία
Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν ρωγμές στη διεθνή
κοινότητα και στην δυτική συμμαχία σχετικά με το εάν οι περαιτέρω προκλήσεις
στην Ουκρανία είναι ορθές. Πολλές χώρες έχουν πολλά να χάσουν εάν η Μόσχα κάνει
χρήση της σημαντικής οικονομικής επιρροής της για τις προμήθειες φυσικού
αερίου, για παράδειγμα.Και , όσο φιλόδοξη διπλωμάτης κι αν είναι, η Βικτόρια Νούλαντ
προφανώς δεν θαυμάζει τον εαυτό για την έκφραση της σχετικά με την ΕΕ και τη
«Fuck the EC» έκφραση.Εκτός από τους πιο δουλοπρεπείς συμμάχους των ΗΠΑ μπορεί
να αναπτύσσεται μια διαβούλευση των Ευρωπαίων που θα ήθελαν να επιστρέψουν τη
φιλοφρόνηση στη Νούλαντ. Στο κάτω-κάτω, μπορεί οποιοσδήποτε άλλος εκτός από την
πιο ακραία νεοσυντηρητική ιδεολόγο να πιστεύει ότι η ηθική αυτουργία σε έναν
εμφύλιο πόλεμο στα σύνορα της εξοπλισμένης με πυρηνικά όπλα Ρωσίας είναι καλή
ιδέα; Ή ότι είναι λογικό να απορρίπτουν την περίπτωση ενός άλλου οικονομικού
καλαθιού, όπως είναι σίγουρα η Ουκρανία, στο κατώφλι της ΕΕ, ενώ ακόμα
αγωνίζεται για να βάλει τα οικονομικά του οίκου της σε τάξη;Η Ευρώπη έχει
άλλους λόγους να αισθάνεται ενοχλημένη για την υπερέκταση της δύναμης και της
αλαζονείας των ΗΠΑ. Οι κατασκοπευτικές αποκαλύψεις της NSA - που συνεχίζονται,
όπως ακριβώς και οι υποκλοπές - φαίνεται να έχουν προκαλέσει μόνιμη βλάβη στις
διατλαντικές σχέσεις.
Σε κάθε περίπτωση, ο Ομπάμα πιθανώς ξέρει από
τώρα ότι δεν ικανοποίησε κανέναν την Παρασκευή με την ανάγνωση αυτής της
χαλαρής δήλωσης σχετικά με την Ουκρανία. Και, γενικότερα, όσο πιο γρήγορα
συνειδητοποιήσει ότι - χωρίς να κάνει χαζά και δαπανηρά πράγματα – δεν μπορεί
να εξευμενίσει ούτε τους νεοσυντηρητικούς ούτε τους τύπους του R2P (όσο αφελώς
καλοπροαίρετοι και αν μπορεί να είναι οι τελευταίοι), τόσο το καλύτερο για
όλους .Εν ολίγοις, οι Νούλαντς αυτού του κόσμου δαγκώνουν αρκετά περισσότερα
από όσα μπορούν να μασήσουν - Πρέπει να τεθούν υπό έλεγχο προτού προκαλέσουν ακόμη
πιο επικίνδυνη βλάβη. Ζητήματα ευρύτερα από την Ουκρανία βρίσκονται σε κίνδυνο.
Είτε μας αρέσει είτε όχι, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να επωφεληθούν από μια
σχέση συνεργασίας με τη Ρωσία του Πούτιν -το είδος της σχέσης που ανάγκασε τον
Πούτιν να δει το περασμένο καλοκαίρι την αξία που είχε η κίνηση του Ομπάμα να
βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά στη Συρία, για παράδειγμα, και να βοηθήσουν να
διευθετηθούν ακανθώδη ζητήματα με το Ιράν.
(*) Ο Ray McGovern δουλεύει στο «Πείτε τη
Λέξη» (Tell the Word), το εκδοτικό σκέλος της οικουμενικής Εκκλησίας του
Σωτήρος στο εσωτερικό της πόλης Ουάσιγκτον. Τα πτυχία του είναι στα ρωσικά και
ήταν αναλυτής της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής την πρώτη δεκαετία της 27χρονης
καριέρας του στη CIA. Είναι τώρα στην Διευθύνουσα Ομάδα Βετεράνων Επαγγελματιών
Νοημοσύνης για τη Λογική (VIPS) . Αυτό το άρθρο αρχικά εμφανίστηκε στο
consortiumnews.com και αναδημοσιεύθηκε με την άδεια του συγγραφέα
ergatikosagwnas.gr/
http://litlepost.blogspot.com/
